Cultuurverschillen
Door: Maarten van Doorn
Blijf op de hoogte en volg Maarten
05 Maart 2017 | Nederland, Nijmegen
Er is mij de laatste dagen een paar keer gevraagd wat nou het grootste (cultuur)verschil is tussen Afrika en Europa. Dat is eigenlijk een onmogelijke vraag.
Het hele bestaan is er anders, en dat is niet te vangen in de elementen ervan; niet uit elkaar te trekken.
Vergeleken met Afrika hebben de Nederlandse straten een soort dufheid, saaiheid, oppervlakkigheid, voorspelbaarheid. In Afrika was er altijd wat aan de hand buiten. Een voetbalpartijtje op straat. Een trouwerij. Muziek makende groepjes mensen. Een spontaan dansfestijn. Families die buiten staan te barbecueën. Voetbal kijkende massa’s. In Eypte: op elke straathoek een heel peloton shisharokers. Natuurlijk in beide landen: rondlopende verkopers. Ontelbare eetkraampjes, die veel geuren in de lucht verspreiden. De geluiden die je oor bereiken zijn een mengeling van ronkende en toeterende auto’s, roepende mensen, spelende kinderen en soms straatmuziek.
Waar er in Afrika altijd wat loos is er hier eigenlijk nooit wat aan de hand. Nederlanders leven routineus, gestructureerd en voorspelbaar. Het straatbeeld weerspiegelt dit: het is boven alles ordelijk. Weinig geluiden en weinig geuren. Mensen houden zich aan regels – dat soort dingen. Er zijn ook minder pratende mensen. Er hangt minder leven en spontaniteit in de lucht. De sfeer is iets afstandelijker. Mensen zeggen soms niet eens iets terug als je ze begroet. Die magische atmosfeer mis ik aan Afrika.
De fijne kanten aan het leven in Nederland zijn echter onmiskenbaar. Er is goed internet, bos, schone lucht, schone straten, de elektriciteit valt niet uit, er is warm water, de mensen zijn betrouwbaar. Maar vooral: je bent weer bij je eigen dierbaren: mensen waarvoor niet geldt dat je weet dat ze binnen korte tijd grotendeels uit je leven zullen verdwijnen.
Blijft overeind dat het geven van een overzicht van de culturele verschillen nooit de ervaring van in een andere cultuur zijn benaderen. Het geheel is hierbij zoveel meer dan de som der delen.
En vooral als je vier maanden op een ander continent bent geweest. Na een weekje vakantie, a la, dan kan je bij thuiskomst inderdaad wellicht de volledige ervaring bij benadering omvatten door erop te wijzen dat er – in Senegal – geen warm water is en dat soort dingen. Als toerist, als buitenstaander merk je dat op en denk je er het jouwe van. Maar als je echt een aantal maanden daar leeft en bij locals woont, zoals ik gedaan heb, dan maak je ook echt mee hoe dat is. Een lijstje met verschillen is dan per definitie ontoereikend en in zekere zin ook misleidend. Als je ergens echt hebt geleefd leer je de cultuur niet beter kennen zodanig dat je een omvangrijker, completer lijstje met verschillen kan produceren. Nee, je leert de cultuur zodanig beter kennen dat je beseft dat het leven, de ervaring van een inwoner van Afrika zijn, gewoon zo anders is dat van die grappige lijstjes, hoe compleet ook, de lading niet dekken.
Desalniettemin snap ik de aantrekkingskracht ervan. Dat soort dingen zijn interessant om te horen. “Oh ja joh, hebben ze geen warm water in Senegal? Wat grappig, dat wist ik helemaal niet”. Nee, ik ook niet.
Als ik één grootste verschil zou moeten aanduiden, zou ik het straatbeeld zeggen. De voorspelbaarheid van het buitenleven hier staat haaks op de Afrikaanse atmosfeer. Daarnaast zien de straten er ook simpelweg heel anders uit: vol met onregelmatigheden, mensen, geluid, geur, maar ook afval en zwerfdieren. Op de tweede plaats zou ik de mentaliteit van de mensen zetten: alles gaat daar veel gemoedelijker en langzamer. Maar ook socialer. Daarna komen al die andere dingetjes waar ik het al over had zoals warm water en internet. Dingen die minder op het dagelijks leven-niveau spelen maar zeker hun staart roeren zijn verschillen in corruptieniveau en genderrollen. Zo kan ik nog even doorgaan, maar dit zijn mijns inziens de meest in het oog springende zaken.
Het is inmiddels alweer meer dan een week geleden dat ik in Nederland terugkeerde. De ‘omgedraaide cultuurschock’ heeft me dit keer overgeslagen: de overgang ging gemakkelijk en naadloos.
Dat betekent ook dat mijn reis er echt definitief op zit en het bestaansrecht van deze blog dus wegvalt. Er rest mij niks anders dan alle lezers van deze blog hartelijk bedanken. Ik heb veel steun gehad aan en plezier gehaald uit de vele leuke reacties. Zonder jullie was mijn reis minder leuk geweest. Bedankt daarvoor.
Het hele bestaan is er anders, en dat is niet te vangen in de elementen ervan; niet uit elkaar te trekken.
Vergeleken met Afrika hebben de Nederlandse straten een soort dufheid, saaiheid, oppervlakkigheid, voorspelbaarheid. In Afrika was er altijd wat aan de hand buiten. Een voetbalpartijtje op straat. Een trouwerij. Muziek makende groepjes mensen. Een spontaan dansfestijn. Families die buiten staan te barbecueën. Voetbal kijkende massa’s. In Eypte: op elke straathoek een heel peloton shisharokers. Natuurlijk in beide landen: rondlopende verkopers. Ontelbare eetkraampjes, die veel geuren in de lucht verspreiden. De geluiden die je oor bereiken zijn een mengeling van ronkende en toeterende auto’s, roepende mensen, spelende kinderen en soms straatmuziek.
Waar er in Afrika altijd wat loos is er hier eigenlijk nooit wat aan de hand. Nederlanders leven routineus, gestructureerd en voorspelbaar. Het straatbeeld weerspiegelt dit: het is boven alles ordelijk. Weinig geluiden en weinig geuren. Mensen houden zich aan regels – dat soort dingen. Er zijn ook minder pratende mensen. Er hangt minder leven en spontaniteit in de lucht. De sfeer is iets afstandelijker. Mensen zeggen soms niet eens iets terug als je ze begroet. Die magische atmosfeer mis ik aan Afrika.
De fijne kanten aan het leven in Nederland zijn echter onmiskenbaar. Er is goed internet, bos, schone lucht, schone straten, de elektriciteit valt niet uit, er is warm water, de mensen zijn betrouwbaar. Maar vooral: je bent weer bij je eigen dierbaren: mensen waarvoor niet geldt dat je weet dat ze binnen korte tijd grotendeels uit je leven zullen verdwijnen.
Blijft overeind dat het geven van een overzicht van de culturele verschillen nooit de ervaring van in een andere cultuur zijn benaderen. Het geheel is hierbij zoveel meer dan de som der delen.
En vooral als je vier maanden op een ander continent bent geweest. Na een weekje vakantie, a la, dan kan je bij thuiskomst inderdaad wellicht de volledige ervaring bij benadering omvatten door erop te wijzen dat er – in Senegal – geen warm water is en dat soort dingen. Als toerist, als buitenstaander merk je dat op en denk je er het jouwe van. Maar als je echt een aantal maanden daar leeft en bij locals woont, zoals ik gedaan heb, dan maak je ook echt mee hoe dat is. Een lijstje met verschillen is dan per definitie ontoereikend en in zekere zin ook misleidend. Als je ergens echt hebt geleefd leer je de cultuur niet beter kennen zodanig dat je een omvangrijker, completer lijstje met verschillen kan produceren. Nee, je leert de cultuur zodanig beter kennen dat je beseft dat het leven, de ervaring van een inwoner van Afrika zijn, gewoon zo anders is dat van die grappige lijstjes, hoe compleet ook, de lading niet dekken.
Desalniettemin snap ik de aantrekkingskracht ervan. Dat soort dingen zijn interessant om te horen. “Oh ja joh, hebben ze geen warm water in Senegal? Wat grappig, dat wist ik helemaal niet”. Nee, ik ook niet.
Als ik één grootste verschil zou moeten aanduiden, zou ik het straatbeeld zeggen. De voorspelbaarheid van het buitenleven hier staat haaks op de Afrikaanse atmosfeer. Daarnaast zien de straten er ook simpelweg heel anders uit: vol met onregelmatigheden, mensen, geluid, geur, maar ook afval en zwerfdieren. Op de tweede plaats zou ik de mentaliteit van de mensen zetten: alles gaat daar veel gemoedelijker en langzamer. Maar ook socialer. Daarna komen al die andere dingetjes waar ik het al over had zoals warm water en internet. Dingen die minder op het dagelijks leven-niveau spelen maar zeker hun staart roeren zijn verschillen in corruptieniveau en genderrollen. Zo kan ik nog even doorgaan, maar dit zijn mijns inziens de meest in het oog springende zaken.
Het is inmiddels alweer meer dan een week geleden dat ik in Nederland terugkeerde. De ‘omgedraaide cultuurschock’ heeft me dit keer overgeslagen: de overgang ging gemakkelijk en naadloos.
Dat betekent ook dat mijn reis er echt definitief op zit en het bestaansrecht van deze blog dus wegvalt. Er rest mij niks anders dan alle lezers van deze blog hartelijk bedanken. Ik heb veel steun gehad aan en plezier gehaald uit de vele leuke reacties. Zonder jullie was mijn reis minder leuk geweest. Bedankt daarvoor.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
